تجارت الکترونیک (e-commerce) به معنای عمده فعالیت های تجاری نظیر خرید ، فروش ، تبادل محصولات یا خدمات و اطلاعت از طریق شبکه های اینترنتی است. طبق تعریف سازمان تجارت جهانی میتوانیم به این صورت تعریف کنیم : تولید، توزیع، بازاریابی، فروش یا توزیع کالا و خدمات به وسیله ی ابزار الکترونیکی.
با پیشرفت فناوری و ارتباطات، تجارت الکترونیک به عنوان یک راهکار موثر برای فروش کالا و خدمات شناخته میشود. در این مقاله، به تعریف، ویژگی‌ها، و نقش دیجیتال مارکتینگ در تجارت الکترونیک پرداخته خواهد شد.
البته باید توجه داشت که تجارت الکترونیکی با کسب و کار اینترنتی کاملا متفاوت است. زیرا تجارت الکترونیکی به خرید و فروش به صورت انلاین اشاره دارد. اما کسب و کار اینترنتی بیشتر مربوط به انجام انواع تراکنش در بستر وب است. تجارت الکترونیک بیشتر به سود مشتریان است که ابزارهای خرید محصول به صورت انلاین به راحتی در اختیارشان قرار می‌گیرد. اما در کسب و کار اینترنتی عموما ذی نفع میتواند تولیدکننده یا تامین کننده باشد.
با پیشرفت فناوری و ارتباطات ، تجارت الکترونیک به عنوان یک راهکار موثر برای فروش کالا و خدمات در سراسر جهان شناخته شده است. این مورد شامل فروشگاه‌های آنلاین، بازاریابی اینترنتی، خرید و فروش بین المللی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر است. در این مقاله، به تاریخچه، تعریف ویژگی‌ها و نقش دیجیتال مارکتینگ در تجارت الکترونیک پرداخته خواهد شد.
تاریخچه تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک به عنوان یک روش فروش کالا و خدمات از طریق اینترنت، در دهه ۱۹۷۰ شروع شد. در آن زمان، فروشندگان از ایمیل برای ارسال فاکتورها و سفارشات به مشتریان استفاده می‌کردند. سال ۱۹۸۰، این تجارت به شکلی که امروزه شناخته میشود، شکل گرفت. اولین فروشگاه آنلاین به نام ترجمان در فنلاند راه‌اندازی شد. در دهه ۱۹۹۰، با پیدایش وب و مرورگرهای وب، تجارت الکترونیک به شکل گسترده‌تری شکل گرفت و اولین وب سایت‌های فروشگاهی ایجاد شدند. در سال ۱۹۹۵، شرکت آمازون به عنوان یکی از بزرگترین فروشگاه‌های آنلاین جهان، راه‌اندازی شد. سال ۲۰۰۰، با رشد سریع شبکه اینترنت و تکنولوژی‌های نوین، تجارت الکترونیک به یکی از مهم‌ترین روش‌های فروش تبدیل شد. در دهه‌های بعدی، با پیشرفت فناوری‌های رمزنگاری، پرداخت الکترونیکی و توسعه فناوری‌های موبایل، این نوع تجارت به شکلی پویا و پیشرفته‌تر به نمایش گذاشته شد.
ویژگی های تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک دارای ویژگی‌های بسیاری است که آن را از تجارت سنتی متمایز می‌کند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
- دسترسی آسان به مشتریان در سراسر جهان
- کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای فروش کالا
- امکان پذیرش پرداخت الکترونیکی و افزایش امنیت مالی
- امکان ذخیره و پردازش داده‌های مرتبط با مشتریان و فروش
- امکان استفاده از ابزارهای بازاریابی دیجیتال برای جذب مشتریان جدید و ارتقای تجربه مشتری
مزایای تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک دارای مزایایی چه برای کسب و کارها و چه برای مشتریان می باشد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
مزایای تجارت الکترونیک برای کسب و کارها
تجارت الکترونیک برای کسب و کارها بسیار مفید است. با این روش، کسب و کارها میتوانند به مشتریان خود در سراسر جهان دسترسی داشته باشند و هزینه‌های زیادی که برای فروش کالا در فروشگاه‌های سنتی باید پرداخت کنند، را کاهش دهند. همچنین، امکان پذیرش پرداخت الکترونیکی و افزایش امنیت مالی نیز برای کسب و کارها بسیار مهم است. همچنین این امکان برای فروشندگان فراهم میشود که مشتری، کالا یا خدماتی را در هر زمان و مکان بخواهد. این موضوع سبب گسترش دامنه فروش یک کسب و کار میشود.
مزایای تجارت الکترونیک برای مشتریان
با توجه به مزایایی که تجارت الکترونیک برای کسب و کارها دارد، مشتریان نیزاز این فرایند بهره‌مند می‌شوند. با داشتن دسترسی آسان به محصولات و خدمات در سراسر جهان، مشتریان میتوانند از محصولاتی که در مناطق دیگر وجود دارند، بهره‌مند شوند و از قیمت‌های رقابتی بهره‌مند شوند و محصولات بیشتری را برای خرید مورد بررسی قرار دهند. همچنین، پرداخت الکترونیکی و افزایش امنیت مالی نیز به مشتریان اعتماد بیشتری به فروشگاه آنلاین می‌دهد.
معایب تجارت الکترونیک
همانطور که تجارت الکترونیک دارای مزایای خوبی است ، دارای معایبی نیز میباشد که در ادامه چند مورد از آن را مرور میکنیم.
معایب تجارت الکترونیک برای کسب و کارها
این نوع تجارت سبب میشود که فروشنده نتواند به صورت کامل به مشتریان خود خدمت رسانی کند. همچنین با اتکای کامل بر دستگاه های الکترونیکی اگر مشکلی در سیستم فروش به وجود بیاید به معنای تعطیلی کسب و کار میباشد.
معایب تجارت الکترونیک برای مشتریان
مشتری در این نوع تجارت نمیتواند از خدمت رسانی فروشنده استفاده کند. همچنین نمیتواند محصول را از نزدیک لمس کرده و برای انتخاب آن مطمئن شود. مشتری چون با تاخیر محصول خریداری شده را دریافت می‌کند، نمیتواند رضایت کامل را از این گونه خرید داشته باشد.
در ادامه مطلب به بررسی انواع تجارت الکترونیک ، مزایا و معایب و همچنین به بررسی نوع و محل استفاده از آنها میپردازیم.
انواع تجارت الکترونیک
B2B (Business-to-Business)
در این نوع تجارت ، کسب و کارها با یکدیگر کالا و خدمات را مورد معامله قرار میدهند. از جمله آن میتوان به شرکت های الکترونیکی یا خودروسازی و نیز صنایع غذایی اشاره کرد که با شرکت های دیگر کالا و خدمات را معامله میکنند.
(B2C (Business-to-Consumer
در این نوع تجارت، کسب و کاها مستقیماً با مشتریان خود تعامل دارند و کالا را مستقیما به مشتریان خود میفروشند. مثال ساده این نوع تجارت، فروشگاه‌های آنلاین مانند آمازون، لینکدین، اینستاگرام، ای‌بی‌ای و دیجی‌کالا هستند که به طور مستقیم با مشتریان، کالا را معامله میکنند.
از مزایای این نوع تجارت میتوان به این مورد اشاره کرد که هزینه های فروش و میزان فروش رابطه عکس دارند . یعنی هرچه هزینه های فروش کاهش یابد ، میزان فروش افزایش می یابد . همچنین این نوع فروش موجب تسهیل خرید برای مشتریان میشود که همین موضوع باعث افزایش مشتریان نیز میشود.
از معایب این نوع تجارت نیز میتوان به این موضوع اشاره کرد که در این روش ، علاوه بر رقابت شدید ، نیاز به سرمایه بسیار بالا برای راه اندازی کسب و کار میباشد .
(C2C(Consumer-to-Consumer
در این نوع تجارت ، مشتریان به صورت مستقیم با یکدیگر کالا و خدمات را معامله میکنند. وبسایت هایی مانند دیوار ، باسلام ، ترب و … نمونه هایی هستند که به افراد این اجازه را میدهند که محصولات خود را به فروش برسانند .
مزایای این تجارت بدین شرح میباشد: کاهش هزینه‌ها برای خریداران و فروشندگان، افزایش انتخابات خریداران، افزایش رقابت و کیفیت محصولات.
همچنین از معایب این نوع تجارت نیز میتوان به نیاز به اعتماد بین خریدار و فروشنده، ریسک پرداخت و دریافت پرداخت و نیاز به توانایی مدیریت و فروش محصول اشاره کرد.
C2B(Consumer-to-Business)
تعریف این نوع تجارت الکترونیک بدین صورت است که مشتریان به کسب و کارها خدمات و کالاهای خود را ارائه میدهند که مثال آن کسب و کارهای فریلنسری است که افراد میتوانند به شرکت ها و کسب و کارهای دیگر خدمات ارایه بدهند .
افزایش رقابت بین شرکت‌ها برای جذب مشتریان، افزایش انتخابات مشتریان، کاهش هزینه‌های بازاریابی برای شرکت‌ها از مزایای این نوع تجارت است.
همچنین از معایب آن نیز میتوان به نیاز به شناسایی مشتریانی با توانایی پرداخت بالا، نیاز به اعتماد بین شرکت و مشتری اشاره نمود .
B2G(Business-to-Government)
همان طور که از نام این نوع تجارت پیداست ، این نوع تجارت به این گونه است که کسب و کارها به دولتها خدمات ارایه میدهند . برای مثال میتوان شرکت هایی را مثال زد که که به دولتها خدماتی مانند طراحی وبسایت، تأمین کالا و خدمات و مشاوره ارائه میدهند.
از مزایای این نوع تجارت میتوان به افزایش فروش به دولتها، افزایش رقابت بین شرکت‌ها، کاهش هزینه‌های بازاریابی برای شرکت‌ها اشاره کرد .
همچنین نیاز به رعایت قوانین و مقررات دولتی، نیاز به اینکه شرکت‌ها باید به عنوان تأمین کننده‌های قابل اعتماد شناخته شوند نیز از معایب این نوع تجارت الکترونیک میباشد .
امروزه عمده فعالیت های تجارت الکترونیک به صورت 4 موردی است که ابتدا گفته شد و باید توجه داشت که تجارت الکترونیک به شیوه B2G کارکرد کمتری نسبت به دیگر انواع تجارت دارد.
(G2C(Government -to- Consumer
نوع دیگری از تجارت الکترونیکی می باشد که در آن دولتها یا سازمان های دولتی ، کالا ها ، خدمات یا تسهیلاتی را به مردم میفروشند . مثال بارز و ساده از این نوع تجارت الکترونیک نیز مناقصه هایی هستند که برگزار شده و مردم با شرکت و پیروزی در این مناقصه ها میتوانند موردی که به مناقصه گذاشته شده را بدست بیاورند.
درامد زایی برای دولتها و سازمانها و ایجاد فرصت های مناسب و همچنین ایجاد فرصت رقابت عادلانه برای شهروندان از جمله مزایای این مدل تجارت است.
این مدل تجارت الکترونیک معایبی نیز دارد. از جمله آن میتوان به نیاز به سرمایه بسیار بالا و همچنین امکان شکست خوردن اشاره کرد.
حال با همه این تعاریفی که گفته شد ، تجارت الکترونیک را میتوانیم به دو نوع اساسی تقسیم و تعریف کنیم :
- غیر مستقیم : یعنی سفارش اینترنتی کالا چه به صورت محصوس وه چه به صورت نامحسوس که در آن تحویل کالا یا خدمات به صورت آنلاین ممکن نمی باشد.
- مستقیم : در این مورد ، دو طرف معامله این توانایی را دارند که کالا یا خدمات را به صورت الکترونیکی و آنلاین و با استفاده از وسایل الکترونیکی مبادله کنند.
ترفندهایی برای موفقیت در تجارت الکترونیک
برای موفقیت در زمینه تجارت الکترونیک، با رعایت چند ترفند ساده می‌توانید به خواسته نهایی خود دست پیدا کنید. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی این ترفندها بپردازیم.
- دستیابی به شناختی کامل از مشتریان و جامعه هدف
- برنامه ریزی دقیق اما متفاوت نسبت به سایر رقبا
- استفاده از نرم افزارها یا بسترهای مناسب و همگام با تجارت الکترونیک
- در معرض دید گذاشتن اجناس یا خدمات پر فروش
- حضور پر رنگ در میان چشمان مشتریان
نقش دیجیتال مارکتینگ در تجارت الکترونیک
دیجیتال مارکتینگ یکی از موثرترین و شناخته شده ترین راهکارها برای جذب مشتری در تجارت الکترونیک است. این روش از ابزارهای مختلفی نظیر تبلیغات گوگل ، تبلیغات شبکه های اجتماعی ، ایمیل های بازاریابی و نیز سئو میتواند به راحتی مشتریان را جذب کرده و تجربه معامله جدیدی برای خریدار یا فروشنده فراهم کند. نقش دیگری که دیجیتال مارکتینگ در تجارت الکترونیک دارد، افزایش نرخ تبدیل مشتریان است. به این صورت که با بهره مندی از روش هایی نظیر تست بهینه سازی صفحات وب و همچنین کاهش ارزش های نامطلوب موجب افزایش نرخ تبدیل مشتریان میشود.
در نتیجه، تجارت الکترونیک به عنوان یک راه حل موثر برای فروش کالا و خدمات، در حال رشد و گسترش است. با توجه به مزایایی که به کسب و کارها و مشتریان ارائه می‌دهد، روز به روز جایگاه بیشتری در بازارهای جهانی پیدا می‌کند. با استفاده از روش‌های دیجیتال مارکتینگ، کسب و کارها میتوانند به راحتی مشتریان جدید را جذب کرده و تجربه خرید بهتری را به مشتریان فعلی ارائه دهند. همچنین، با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید و بهبود فرآیند‌های تجاری، این نوع تجارت در آینده نیز به یک صنعت رو به رشد تبدیل خواهد شد. ما در مجموعه آمود با بهره گیری از متخصصان مجرب، آماده ارائه خدمت به شما هستیم. شما می‌توانید جهت کسب مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
